January 30

Լեզվական Աշխատանք Բառագիտություն 176-183

176. Գործողությունցույցտվողբառերը (բայերը) դարձրո՛ւո՞վկամ ի՞նչհարցինպատասխանող, առարկա ցույցտվողբառեր (գոյականներ):

Օրինակ՝
լուծել – լուծույթ, լուծում

սպասել – սպասավոր, սպասյակ, սպասուհի, սպասում:
Իշխել-Իշխան,իշխանություն
բժշկել-բժիշկ,բժշկություն
բացել-բացիկ
ուսուցանել-ուսուցում
ճեղքել-ճեղք
պահել-պահոց
հյուսել-հյուսք
բանել-բանվոր
գրել- գրություն
գործել-գործողություն
զգալ-զգացողություն
հարցնել-հարց

177. Ինչպիսի՞հարցինպատասխանող, հատկանիշցույցտվողբառերից (ածականներից) կազմի´րգոյականներ (ի՞նչհարցինպատախանողբառեր):

Օրինակ՝
տաք – տաքություն:
Քաջ-Քաջություն
մեծ-մեծություն
գեղեցիկ-գեղեցկություն
հատուկ-հատկություն
հասարակ-հասարակություն
հարմար-հարմարություն
դեղին-դեղնություն
գունատ-գունատություն
հնչեղ-հնչեղություն
շքեղ-շքեղություն
պերճ-պերճություն
խեղճ-խեղճություն
տկար-տկարություն

179. Ա և Բխմբիբառերիտարբերությունը գտի´ր՝ուշադրությունդարձնելովդրանցսկզբնատառերիգրությանը:

Ա. Հայր, տղամարդ, տղա, ուսուցիչ, վարիչ, վարչապետ, անգլիացի, պարսիկ, կին, տատ, իտալուհի, բժշկուհի,քար, վարդ, երկաթ, առյուծ, արջ:
Բ. Նաիրա, Արմեն Տիգրանյան, Տիգրան Մեծ, Չալանկ, Մարան, Աֆրիկա (մայր ցամաք), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ (պետություն), Սևան, Արաքս, Նիագարա (ջրվեժ):

Ա խմբի բոլոր բառերը հասարակ են, իսկ Բ խմբի բոլոր բառերը հատուկ են։

18O. Նախորդվարժությանմեջտրվածո՞րգոյականներն են հասարակևորո՞նք՝ հատուկ: Պատասխանդպատճառաբանիր:

Ա խմբի բոլոր բառերը հասարակ են, իսկ Բ խմբի բոլոր բառերը հատուկ են, որովհետև Բ խմբի բառերը ներկայացնում են՝ անուններ, Մայրցամաքներ, երկիրներ, լճեր, տեղեր, ևայլն։

183. Կետերիփոխարենպահանջվողմեծատառըկամփոքրատառըգրի´ր:

Նրա պապը սասունցի էր ու շատ էր պատմում սասունցիների մասին։
Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին:
էպոսի վերջին հերոսը Փոքր Մհերն է:
Գրքի հերոսը մի փոքր տղա է:
«Սասունցի Դավիթ» էպոսում հիշատակվում է Պղնձե քաղաքը:
Գտածը պղնձե մատանի էր:
Կիրակոս Գանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է Պղնձահանք կոչվող վանքը:
Ես վստահ եմ, որ Գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը:
Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդեր. դա մի իսկական Գանձասար էր:
Պետրոս Առաջինը հովանավորում էր գիտությունն ու արվեստը:
Պետրոսն Առաջինը հասավ կայանին:
Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը:

January 30

Ջրոլորտ՝ ՋՈՒՐԸ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ: ՋՐԻ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Ի՞նչ է ջրոլորտը: Որո՞նք են դրա բաղադրամասերը:

    Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի և կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերը միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը:
  2. Ջրի ի՞նչ հատկություններ գիտեք:
    Ջուրը թափանցիկ, անհոտ հեղուկ է, այն տարբերվում է բնության մեջ եղած մնացած բոլոր նյութերից: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լու­ծելու ունակությունը:
  3. Ո՞ր ջրերն են կոչվում քաղցրահամ:

    Բնական ջրերը, ըստ դրանց մեջ լուծված աղերի քանակի, լինում են քաղցրահամ և աղի:Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծ­ված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ:
  4. Ի՞նչ է ջրի ջերմունակությունը: Ինչպե՞ս է դա ազդում կլիմայի վրա:
    Ջրի մյուս կարևոր հատկությունը ջերմունակությունն է, այսինքն՝ ջեր­մություն կլանելու և կուտակելու հատկությունը:
    Ջուրը սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Իսկ ջուրը սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործրնթացը. կլանված ջերմու­թյունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:
  5. Ինչո՞ւ ամռան շոգին տեղացած հորդառատ անձրևից որոշ ժամա­նակ հետո շոգը մեղմում է:
    ամռանը կուտակելով Արեգակի ջերմային էներգիան, զովացնում են մերձակա տարածքի շոգը։

    Ամառ­վա շոգին քաղաքի վրա տեղացած անձրևը րոպեների ընթացքում կարող է գոլորշանալ՝  շրջապատից կլանելով մեծ քանակությամբ ջերմություն: Որ­պես արդյունք՝ քաղաքի օդի ջերմաստիճանը կարող է մի քանի աստիճա­նով նվազել՝ մեղմացնելով շոգը: