Համմուրապին Բաբելոնի վեցերորդ թագավորն էր ,հայտնի էր իր օրենքների Համմուրապիի օրենսգիրքով, որը համարվում է աշխարհի առաջին օրենսգրքերից մեկը։ 

Այս օրենքները մշակվել են որպեսզի կարգ ու կանոն ըլլա հասարակության մեջ և արդարություն տարածվի ։ Օրենսգիրքը հայտնաբերվել է 1901 թվականին Իրանի Սուսա քաղաքում և գրված է շումերա-աքքադական սեպագրով։ Օրենսգիրքը բաղկացած է շուրջ 282 հոդվածից, որոնք վերաբերում են տարբեր ոլորտներին՝ քաղաքացիական իրավունքից մինչև քրեական արդարադատություն։ Այն գրված է շքեղ սև դիորիտե սյան վրա։

Համմուրաբի թագավորի օրենքներից հատվածներ

«Ես՝ Համմուրաբիս, աստվածների կողմից նշանակված առաջնորդս, թագավորներից ամենաառաջինը, եփրատյան գյուղերի նվաճողը, ճշմատություն և արդարություն դրեցի երկրի շուրթերին։

1_Եթե մարդ տաճարի կամ թագավորի գոյքը գողանա պետք է նրան սպաննել ,նաև սպաննել ով որ գողացած գույքը կվերցնե

2_եթե մեկը ստրուկին գողանա պետք է սպանել նրան։

3_եթե մեկը իր մոտ պահե փախած ստրուկ նրան պետք է սպաննել։

4_Եթե մեկը կտրի ստրուկի խարանը, նրա մատները պետք է կտրել։

5_եթե մեկը ուրիշին ստրուկը սպաննի պետք է ստրուկ դիմացը ուրիշ ստրուկ տա

6_եթե մեկը ուրիշին եզը սպանի պետք է դիմացը ուրիշ եզ տա։

7_եթե մեկը պարտք ունի իր կինը ,զավակը կամ աղջիկը երեք տարի ստրուկ կըլլան չորորդ տարին ազատ կարձակվեն։

8_եթե մեկը իր դասակարգին հավասար մեկուն ապտակի տուգանք կվճարի։

9_եթե մեկը իրմէ բարձր աստիճանով մեկուն ապտակի ,60 անգամ մատրակով  հարված կստանա ։

Եզրափակման մեջ ասված է․

«Ես՝ Համմուրաբիս, արդարադատ թագավոր եմ, որին Արևի աստվածը շնորհել է օրենքներ։ Իմ խոսքերը հիանալի են, իմ գործերը՝ աննման»։

ա) =5
բ) =5
գ) =3
դ) =8
ե) =2
զ) =3

ա)=6
բ)=12
գ)=3
դ)=47
ե)=25
զ)=6

G=-5
B=-9
D=-12
A=2
C=6
E=9

ա )400×50/100=200=30%,1%=1×200/30=20/3, 20/3×100=2000/3

բ)200×60/100=120=60%, 20x/100=120, 1x/5=120 x=120×5=600

Մերձավոր արևելք

Մերձավոր արևելքը ,որ հիմա իրաքն է շատ առասպելներ և լեգետներ ուներ ,այնտեղ զարգացել են շումերները,Բաբելոնյան և ասորական քաղաքակրթությունները։Այդ տառածքը Միջագետք է կոչվում որովհետև գտնվում է եփրատ և Տիգրիս գետերի միջև ,նաև կոչվում է Մեսոպոտամիա ,որու պատմությունը 5000տարվա է։Գիտնականները պեղումներ կատարեցին և գտան հին սեպագիր գրեր, որոնք թվագրվում են մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակով։Այդ գրերում մի կարևոր պատմություն է՝ “Գիլգամեշի էպոսը”։ Այն շատ հին է և մեզ ասում է՝ ինչպիսին էին հին ժողովուրդների հավատալիքները։Հին լեգենդներում պատմվում է, թե ինչպես ստեղծվեց աշխարհը։ Սկզբում Նամմի կյանքի աստվածուհին ստեղծեց կյանքը, ապա նրա մարմնում ծնվեցին առաջին աստվածները՝ երկինք ու երկիր,որ ամուսիններ դարձան և ծնունդ տվին էնլիլին հոտո ունեցան ուրիշ զավակներ ,Էնկինը որ շատ իմաստուն էր և Էնլիլի խորհրդականը զբաղվոց երկրի կառուցմամբ,բավական ետքԱստվածները ստեղծեցին նաև մարդկանց՝ կավից, բայց երբ մարդիկ սկսեցին մոռանալ, որ իրենց ստեղծել են աստվածները, նրանց պատժեցին՝ ուղարկելով ջրհեղեղ։Միակ փրկվածը, Ուտնապիշտիմըև իր ընտանիքն են և անասունները որ և յոթ օր ետք ցամաք դուրս եկան և առաջին գործը եղավ ոչխար մոռթելը և նա աստվածների կողմից ստացավ անմահություն։Այս լեգենդները մեզ պատմում են, թե ինչպես էին հին մարդիկ պատկերացնում աշխարհը, աստվածներին ու մարդկային կյանքը։

Բաբելոն

Մ.թ.ա. 19-6-րդ դարերում Միջագետքում ստեղծվեց նոր թագավորություն՝ Բաբելոնյան թագավորությունը։

Բաբելոնացիները հավատում էին նույն աստվածներին և ունենում էին նույն լեգենդները, ինչ իրենց նախնիները՝ շումերները և աքքադացիները։

Բաբելոնացիները հայտնի էին մի մոլի կառուցման համար՝ “Բաբելոնյան աշտարակը”, որը կառուցվել էր երկնքին հասնելու համար, որպեսզի տեսնեին՝ արդյոք աստվածները գոյություն ունեն։

Աստվածները զայրացած են, որ մարդիկ փորձում են հասնել երկինք, ու իրենց աշտարակը կործանեցին, իսկ որպես պատիժ՝ խառնեցին մարդկանց լեզուները՝ առաջացնելով լեզվաբառարանային խառնաշփոթ։

Այս պատմությունը բացատրում է, թե ինչպես ծնվեց լեզուների բազմությունը՝ հայտնի որպես “Բաբելոնյան աշտարակ” լեգենդը։

Գիտնականներն այժմ վիճում են, թե արդյոք իրականում եղե՞լ է բաբելոնյան աշտարակը, թե ոչ։

Պատմությունը նաև ասում է, որ աստվածները բաժանել են երկինքը և երկրը՝ ուժեղ աստվածների օգնությամբ։

Հետո՝ պատմության մեջ նշվում է, թե ինչպես Գիլգամեշը, Ուռուկ քաղաքի արքան, սկսում է իր գերտերությունները հաղթահարելու մենամարտերը։

Գիլգամեշը դիմեց և հաղթեց Էնկիդուին, կավից ստեղծված արարածին՝ նույնքան ուժեղ, որքան ինքը։ Նրանք միասին սկսեցին կատարում մի շարք սխրանքներ։

Առաջին խնդիրներից մեկը Խումբաբա էր՝ մարդակեր հսկա, ում նրանք հաղթեցին, և բացեցին մրգատու անտառը։

Դրանից հետո, Իշտար աստվածուհին բարկացավ, երբ Գիլգամեշը մերժեց նրա սիրային առաջարկը։ Նա ուղարկեց երկնային ցուլը, բայց Գիլգամեշը հաղթեց նաև նրան։

Այդ ամենից հետո աստվածները որոշեցին, որ Գիլգամեշը պետք է մահանա, և ուղարկեցին մահը Էնկիդուի միջոցով։

Գիլգամեշը, վշտացած ընկերոջ մահվամբ, որոշեց որոնել Անմահության ծաղիկը, որ տալիս է անմահություն։

Գիլգամեշը գտավ ծաղիկը, բայց օձը գողաց այն և դարձավ երիտասարդ՝ վերականգնելով իր կյանքը։

Վերջում Գիլգամեշը հասկացավ, որ իսկապես անմահությունը մարդու ուժերի սահմաններում չէ, և որ պետք է ապրել այն ժառանգությամբ, որը թողնում ենք մարդկանց հիշողություններում։

Աշուն է, անձրև… Ստվերներն անձև
Դողում են դանդաղ… Պաղ, միապաղաղ
Անձրև՜ ու անձրև …
Սիրտըս տանջում Է ինչ-որ անուրախ
Անհանգստություն…
Սպասիր, լսիր, ես չեմ կամենում
Անցած լույսերից, անցած հույզերից
Տառապել կրկին.
Նայիր, ա՜խ, նայիր, ցավում է նորից
Իմ հիվանդ հոգին…
Անձրև է, աշուն… Ինչո՞ւ ես հիշում,
Հեռացած ընկեր, մոռացած ընկեր,
Ինչո՞ւ ես հիշում.
Դու այնտեղ էիր, այն աղմկահեր
Կյանքի մշուշում…
Դու կյա՛նքն ես տեսել, դու կյա՛նքն ես հիշում —
Ոսկե տեսիլնե՜ր, անուրջների լո՜ւյս…
Ես ցուրտ մշուշում.
Իմ հոգու համար չկա արշալույս —
Անձրև՜ է, աշո՜ւն…

Առաջադրանքներ

1․ Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ․

ա․ բնության նկարագրությունները
Աշուն է, անձրև … Ստվերներն անձև
Անձրև՜ ու անձրև
Անձրև է, աշուն
այն աղմկահեր
Կյանքի մշուշում…
Ես ցուրտ մշուշում.
Իմ հոգու համար չկա արշալույս —
Անձրև՜ է, աշո՜ւն…

բ․ հերոսի տրամադրությունը, զգացողությունը
Սիրտըս տանջում Է ինչ-որ անուրախ
Անհանգստություն…
անցած հույզերից
Տառապել կրկին.
Նայիր, ա՜խ, նայիր, ցավում է նորից
Իմ հիվանդ հոգին…

2․ Գտի՛ր այն պատկերը, որի մեջ, քո կարծիքով, խտացված է հերոսի հոգեվիճակը։
Սիրտըս տանջում Է ինչ-որ անուրախ
Անհանգստություն…
Սպասիր, լսիր, ես չեմ կամենում
Անցած լույսերից, անցած հույզերից
Տառապել կրկին.
Նայիր, ա՜խ, նայիր, ցավում է նորից
Իմ հիվանդ հոգին…

3․ Բնութագրի՛ր քնարական հերոսին (ստեղծագործության հերոսին)։
Ստեղծագործության հերոսը տխուր , անհանգիստ,մտահոգ,անցյալի հիշողություններից տառապող։

4․ Անգի՛ր սովորիր բանաստեղծությունը։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1․ Ի՞նչ են անվանում 0 կոորդինատով կետը։

O անվանում են սկզբնակետ

2․ Ո՞րն է դրական կիսառանցքի սկզբնակետը։

1

3․ Ո՞րն է բացասական կիսառանցքի սկզբնակետը։

-1

4. Թվարկիր մի քանի հակադիր թվեր։

10000 -10000, 136 -136, 9 -9

5․ Գտի՛ր հատվածի երկարությունը։

ա) DG-5
բ) OD-9
գ) OE-9
դ) CK-8
ե) GE-13

6. Համեմատիր բացասական ամբողջ թվերը։

ա) -18 > -25 բ) -105 > -111 գ) -1002 = -1002 դ) -42168 > -442078
ե) -19 > -250 զ) -105 = -105 է) -1002 > -1245 ը) -42145 > -45478

7․ Համեմատիր ամբողջ թվերը

ա) -15 < 25 բ) -10 < 0 գ) -132 > -1048 դ) 168 < 204

ե) 15 > -25 զ) 10 > 0 է) 132 > -1045 ը) -168 > -207

8․ Թվերը գրիր աճման կարգով

18, -65, -148, 0, 625, -57, 298, -756

-756, -148, -65, -57, 0, 18, 298, 625

9․ Թվերը գրիր նվազման կարգով

-2, -78, -467, -54, -45, -123

87, 64, 45, 0, -2, -45, -54, -78, -123, -467

Լրացուցիչ աշխատանք

1. Նշի՛ր և հաշվի՛ր կոորդինատային առանցքի վրա p և q կոորդինատներով կետերի հեռավորությունը, եթե
   ա) p=3, q=9 բ) p=3, q=-9, գ) p=-3, q=0
   դ) p=-23, q=18 ե) p=-31, q=-6 զ) p=0, q=6
2. Գրի՛ր մի քանի հակադիր թվերի օրինակներ ու սահմանումը։
3. Համեմատիր թվերը
   ա) -14 և 14 բ) -45 և 65 գ) -789 և -235 դ) 789 և -789
   ե) -12 և 45 զ) -456 և -457 է) -7845 և -7859 ը) -784 և -1234
   թ) 456 և -78
4. Մորեխը կոորդինատային առանցքի վրայով թռչում է հաջորդաբար առաջ և հետ՝ առաջ 5 միավոր, հետ՝ 2 միավոր։ 48 թռիչք կատարելուց հետո մորեխը հայտնվել է A(28) կոորդինատով կետում։ Սկզբում ո՞ր կետում է եղել մորեխը։
5. Թվերը դասավորի՛ր աճման կարգով։
   -4, -87, -63, 14, 0, -12, -123, 456, -45, 784, -4563, -987
6. Թվերը դասավորի՛ր նվազման կարգով։
   12, -78, -89, -235, -56, 45, 89, -4578, -1234, -652